Het Zweeds kent twee geslachten mannelijk/vrouwelijk en onzijdig. De eerste categorie is ongeveer tweederde in de meerderheid.
Het grootste verschil met het Nederlands is dat de bepaalde lidwoorden (de, het) achter het zelfstandig naamwoord geplakt worden,
zogenaamde aanhechtende lidwoorden. De uitgangen staan hieronder vet weergegeven.
Als een zelfstandig naamwoord eindigt op een klinker, zoals in 'kaka', dan vervalt de -e van het achtervoegsel -en (kakan en geen kakaen).
Onbepaald | Bepaald |
m/v | een banaan een aardbei |
en banan en jordgubbe |
de banaan de aardbei |
bananen jordgubben |
o | een druif een appel een peer een bes |
en druva ett äpple ett päron ett bär |
de druif de appel de peer de bes |
druvan äpplet päronet bäret |
Onbepaald | Bepaald |
m/v | bananen aardbeien druiven |
bananer jordgubbar druvor |
de bananen de aardbeien de druiven |
bananerna jordgubbarna druvorna |
o | appels peren bessen |
äpplen päron !!! bär !!! |
de appels de peren de bessen |
äpplena päronen bären |
Let erop dat de onzijdige zelfstandig naamwoorden die op een medeklinker eindigen in het onbepaald meervoud géén uitgang krijgen!!!
Zoals gezegd zijn de m/v woorden, dus die –en voor zich of –e(n) achter zich krijgen in de meerderheid.
Je zult het geslacht bij de woorden moeten leren, maar er zijn een paar aanwijzingen te geven. Zo zijn bijna alle woorden die eindigen op –a, -ion, -ing en –ara (vooral bij beroepen) mannelijk/vrouwelijk.
Woorden die daarentegen eindigen op -um en –tek (woorden uit klassieke talen) zijn in principe woorden die ett voor zich en –(e)t achter zich krijgen.
De zelfstandig naamwoorden die op –el of –er eindigen, gaan net iets anders. Hier valt de onbeklemtoonde –e af in het meervoud. Ook krijgt het zelfstandig naamwoord in het bepaald enkelvoud alleen –n erachter geplakt in plaats van -en. Je haalt de laatste –e uit het basiswoord en hierachter voeg je de meervoudsuitgang –er/-ar voor onbepaald meervoud of –erna / –arna voor bepaald meervoud toe.
Bijvoorbeeld:
en regel – regeln – regler –reglerna
en nyckel – nyckeln – nycklar – nycklarna
en mandel – mandeln – mandlar - mandlarna
en axel – axeln – axlar – axlarna
en semester – semestern – semestrar – semestrarna
en nyckel – nyckeln – nycklar - nycklarna
M/V zelfstandig naamwoorden die een beroep of nationaliteit aanduiden en eindigen op -are. In het onbepaald meervoud blijft het beroep of de nationaliteit onveranderd, in het bepaald meervoud verliest het woord zijn onbeklemtoonde –e en eindigen ze op –na. Je vervoegt ze daarmee op de volgende manier:
en holländare – holländaren – holländare – holländarna
en italienare – italienaren – italienare - italienarna
en bagare – bagaren – bagare – bagarna
en målare – målaren – målare - målarna
Een beroep op –er gaat bijna hetzelfde met uitzondering dat je in het bepaald enkelvoud het lidwoord beperkt tot –n.
Bijvoorbeeld:
en tekniker – teknikern – tekniker - teknikerna
en elektriker – elektrikern – elektriker - elektrikerna
en mekaniker – mekanikern – mekaniker – mekanikerna
en politiker – politikern – politiker - politikerna
Dan zijn er nog een aantal echt onregelmatig vervoegde zelfstandig naamwoorden, zoals:
Enkelvoud | Meervoud |
m/v | onbepaald | bepaald | onbepaald | bepaald | |
man boer broer vader zoon oom oom stad schoen voet muis hamer boek dochter moeder zus tand teen strand hand nacht roos video avokado |
en man en bonde en bror en far en son en farbror en morbror en stad en sko en fot en mus en hammare en bok en dotter en mor en syster en tand en tå en strand en hand en natt en ros en video en avokado |
mannen bonden broren faren sonen farbroren morbroren staden skon foten musen hammaren boken dottern moren systern tanden tån stranden handen natten rosen videon avokadon |
män bönder bröder fäder söner farbröder morbröder städer skor fötter möss hammare böcker döttrar mödrar systrar tänder tår stränder händer nätter rosor videor avokador |
männen bönderna bröderna fäderna sönerna farbröderna morbröderna städerna skorna fötterna mössen hammarna böckerna döttrarna mödrarna systrarna tänderna tårna stränder händerna nätterna rosorna videorna avokadorna |
De onzijdige zelfstandig naamwoorden gaan in principe zoals in het schema, maar onzijdige zelfstandige naamwoorden op –um vervoegen op de volgende manier:
ett centrum – centrumet – centra /centrum – centrumen
ett faktum – faktumet – fakta/faktum – faktumen
ett datum – datumet – data /datum - datumen
In het onbepaald meervoud mag je dus ook de gangbare vorm van het onbepaald enkelvoud gebruiken.
Onzijdige zelfstandig naamwoorden op –er en –el verliezen in het bepaald enkelvoud en meervoud hun –e
en krijgen het gebruikelijke lidwoord –et (enkelvoud) en –en (meervoud) achter zich.
Dat ziet er als volgt uit:
ett register – registret – register – registren
ett fönster – fönstret – fönster – fönstren
ett exempel – exemplet – exempel – exemplen
ett sekel – seklet – sekel – seklen
Daarnaast zijn er net als bij de mannelijke / vrouwelijke zelfstandig naamwoorden een aantal onregelmatige vervoegingen, zoals:
Enkelvoud | Meervoud |
o | onbepaald | bepaald | onbepaald | bepaald | |
oog knie oor gevangenis wijn café museum land |
ett öga et knä ett öra ett fängelse ett vin ett kafé ett museum ett land |
ögat knäet örat fängelset vinet kaféet museet landet |
ögon knän öron fängelser viner kaféer museer länder |
ögonen knäna öronen fengelserna vinerna kaféerna museerna länderna |